دانشمندان تحقیقات اسکریپز نشان داده اند که تجزیه و تحلیل نوع خاصی از سلول ایمنی در خون می تواند به شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۱، یک بیماری خودایمنی تهدیدکننده زندگی، کمک کند. این رویکرد جدید، در صورت تایید در مطالعات بیشتر، می تواند برای انتخاب بیماران مناسب برای درمان که فرآیند خودایمنی را متوقف می کند و دیابت نوع ۱ را به یک بیماری قابل پیش گیری تبدیل می کند، مورد استفاده قرار گیرد.
در این مطالعه، “اندازه گیری خود ایمنی ضد جزیره ای در موش و انسان با پروفایل سازی سلول های CD۴ T مخصوص آنتی ژن خون محیطی” که در تاریخ ۵ ژوئیه ۲۰۲۳ در نشریه Science Translational Medicine منتشر شد، محققان سلول های T (نوعی سلول ایمنی)را از نمونه های خون موش و انسان جدا کردند. با تجزیه و تحلیل سلول های T که می توانند باعث دیابت نوع ۱ شوند، آنها توانستند بیماران در معرض خطر را که دارای خودایمنی فعال بودند از افرادی که خودایمنی قابل توجهی نداشتند، با دقت ۱۰۰ درصد در نمونه کوچکی تشخیص دهند.
دکتر “لوک تیتون” (Luc Teyton)، نویسنده ارشد این مطالعه و استاد گروه ایمونولوژی و میکروبیولوژی در موسسه تحقیقاتی اسکریپز می گوید: ” این یافته ها نشان دهنده یک گام بزرگ رو به جلو هستند، زیرا امکان ابتلا به این فرآیند خودایمنی را فراهم می کنند، در حالی که هنوز زمان برای پیش گیری یا به تاخیر انداختن دیابت وجود دارد.”
دیابت نوع ۱ زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی “سلول‌های جزیره‌ای” پانکراس را از بین می‌برد. فرآیند خودایمنی که زمینه ساز دیابت نوع ۱ است، می تواند در طول سال ها، با شروع و توقف های متعدد رخ دهد. دقیقا چگونگی شروع فرآیند به خوبی درک نشده است، اگرچه مشخص شده‌است که عوامل ژنتیکی در آن دخیل هستند و ممکن است با عفونت‌های ویروسی معمول تحریک شوند. هنگامی که رخ می دهد، معمولا در کودکی یا اوایل بزرگسالی این کار را انجام می دهد و نیاز به جایگزینی مادام العمر انسولین دارد. محققان تخمین می‌زنند که تنها در ایالات‌متحده حدود دو میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع ۱ هستند.
در سال ۲۰۲۲، سازمان غذا و داروی آمریکا یک درمان سرکوب کننده ایمنی را تایید کرد که می تواند از سلول های جزیره ای محافظت کند و اگر در مراحل اولیه خود ایمنی ارائه شود، حداقل شروع دیابت را ماه ها تا سال ها به تاخیر بیندازد. با این حال، پزشکان روش خوبی برای شناسایی افرادی که می‌توانند از چنین درمانی بهره‌مند شوند، نداشته اند. آن ها به طور سنتی سطح آنتی بادی های ضد جزیره را در نمونه های خون بیمار مورد بررسی قرار داده اند، اما این پاسخ آنتی بادی اندازه گیری چندان دقیقی از پیشرفت خودایمنی نبوده است.
تیتون می‌گوید: ” سطوح آنتی‌بادی ضد انسولین در سطح فردی پیش‌بینی‌های ضعیفی دارند، و دیابت نوع ۱ اساسا یک بیماری مبتنی بر سلول T است.”
در این مطالعه، تیتون و تیمش کمپلکس های پروتئینی را برای تقلید از ترکیب پروتئین های ایمنی و قطعات انسولین ساختند که سلول های T تخصصی به نام سلول های CD۴ T به طور معمول برای آغاز واکنش خودایمنی تشخیص می دادند. آنها از این ساختارها به عنوان طعمه برای گرفتن سلول‌های CD۴ T ضد انسولین در نمونه‌های خون استفاده کردند. آنها سپس فعالیت ژن را در سلول‌های T گرفته‌شده، و بیان پروتئین‌ها را بر روی سلول‌ها آنالیز کردند تا وضعیت فعالیت آنها را اندازه‌گیری کنند.
به این ترتیب، آنها توانستند یک الگوریتم طبقه بندی ایجاد کنند که به درستی تشخیص دهد که کدام بیماران در معرض خطر، در یک مجموعه ۹ نفری، دارای خودایمنی ضد جزیره ای مداوم هستند.
تیتون اکنون امیدوار است که رویکرد مبتنی بر سلول T CD۴ را با یک مطالعه طولانی مدت در گروهی بزرگ تر از شرکت کنندگان تایید کند و این رویکرد را با رویکرد سنتی کمی سازی آنتی بادی های ضد جزیره ای مقایسه کند.
تیتون و همکارانش نیز تلاش می‌کنند تا فرآیند جداسازی و آنالیز سلول‌های T ضد جزیره در نمونه‌های خون را مقرون‌به‌صرفه‌تر و راحت‌تر کنند، به طوری که بتوان آن را به راحتی در محیط بالینی به کار برد.
تیتون می‌گوید: ” اگر ما بتوانیم این روش را به یک روش مفید برای شناسایی بیماران در معرض خطر و ردیابی وضعیت خود ایمنی آنها تبدیل کنیم، نه تنها راهی برای درمان افراد مناسب خواهیم داشت، بلکه قادر خواهیم بود پیشرفت بیماری آنها را پایش کرده و درمان‌های بالقوه جدید پیشگیری را ارزیابی کنیم.”
منبع: medicalxpress
