یک مطالعه جدید اطلس جهانی که در Diabetologia منتشر شد اولین پژوهشی است که بی‌خوابی را به عنوان یک عامل خطر مرتبط با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شناسایی کرد. این مطالعه ۳۴ عامل ریسک را شناسایی می‌کند که تصور می‌شود خطر را افزایش (۱۹)یا کاهش دهند (۱۵)، و همچنین ۲۱ عامل خطر پیشنهادی دیگر را شناسایی می‌کند که در آن شواهد چندان قوی نبودند.
مطالعه توسط دانشیار سوزان لارسون و توسط شوای یوآن از موسسه کارولینسکا، استکهلم، سوئد، از تکنیکی به نام “تصادفی مندل” (MR)استفاده کرد که از تنوع ژنتیکی به عنوان یک آزمایش طبیعی برای بررسی روابط علی بین عوامل خطر بالقوه قابل اصلاح و نتایج سلامتی در داده‌های مشاهده‌ای استفاده می‌کند. ام آر در مقایسه با مطالعات مشاهده‌ای کم‌تر تحت‌تاثیر علیت مخدوش گر یا معکوس قرار می‌گیرد.
برای شناسایی عوامل خطر احتمالی برای T۲D، نویسندگان مروری بر متاآنالیزها و مقالات مروری در پایگاه‌داده PubMed انجام دادند و ۱،۳۶۰ مقاله مرتبط پیدا کردند. آنها در مجموع ۹۷ عامل خطر را یافتند که میتوانند با استفاده از روش MR مورد بررسی قرار گیرند. برای جمعیت مورد مطالعه، آنها از داده‌های کنسرسیوم DIAbetes Genetics Replication And Meta – analysis (۷۴،۱۲۴ مورد دیابت نوع ۲ و ۸۲۴۰۰۶ کنترل از اصل و نسب اروپایی)استفاده کردند. سپس این تیم با استفاده از کنسرسیوم FinnGen (۱۱،۰۰۶ مورد دیابت نوع ۲ و ۸۲،۶۵۵ کنترل از اصل و نسب اروپایی)بررسی کرد که این وابستگی های علی بالقوه میتوانند در یک جمعیت مستقل جداگانه تکرار شوند.
آنها شواهدی از روابط علت و معلولی بین ۳۴ مواجهه (۱۹ عامل خطر و ۱۵ عامل محافظ)و T۲D یافتند. بی‌خوابی ۱۷ درصد احتمال افزایش T۲D را نسبت به افراد بدون آن افزایش می‌دهد.
۱۸ عامل خطر دیگر برای T۲D عبارتند از: افسردگی، فشار خون سیستولی، شروع سیگار کشیدن، مصرف قهوه (کافئین)در طول عمر، سطح پلاسمای خون اسیدهای آمینه ایزولوسین، والین و لوسین، آنزیم کبدی آلانین آمینوترانسفراز (نشانه‌ای از عملکرد کبد)، شاخص توده بدن در دوران کودکی و بزرگسالی (BMI)، درصد چربی بدن، توده چربی احشایی (داخلی)، ضربان قلب استراحت، و سطح خونی چهار اسید چرب.
۱۵ مواجهه مرتبط با کاهش خطر دیابت نوع ۲ شامل آلانین پلاسما (اسید آمینه)، لیپوپروتئین با چگالی بالا (کلسترول خوب)و کلسترول کل، سن شروع بلوغ در زنان (قاعدگی)، سطح تستوسترون، سطح هورمون جنسی متصل به گلوبولین (تنظیم‌شده برای BMI)، وزن تولد، قد بزرگسالی، توده بدون چربی بدن (برای زنان)، چهار اسید چرب پلاسما، ویتامین D در گردش و سال‌های تحصیل بودند.
پس از تعدیل برای وزن بدن در بزرگسالی، ۸ عامل خطر به طور معنی‌داری با خطر T۲D مرتبط باقی ماندند، که نشان می‌دهد آنها مستقل از وزن بدن هستند (شکل ۲ مقاله کامل را ببینید). بی‌خوابی به عنوان یکی از این عوامل باقی ماند، با این حال افزایش خطر ابتلا به بی‌خوابی در مقایسه با افراد بدون کاهش از ۱۷ % به ۷ % بعد از تعدیل BMI، نشان می‌دهد که بخشی از اثر بی‌خوابی بر خطر T۲D توسط BMI میانجی گری می‌شود. فشار خون متوسط، مصرف سیگار در طول عمر و سطح آنزیم‌های کبدی به عنوان عوامل خطر باقی ماندند (به طور مثبت با T۲D در ارتباط بودند). افزایش کلسترول تام، کلسترول خوب، سطح تستوسترون و هورمون‌های جنسی پس از تعدیل به عنوان عوامل محافظتی باقی ماندند (به طور معکوس با T۲D در ارتباط بودند).
در میان عوامل علی پیشنهادی برای دیابت نوع ۲ (که در آن شواهد ضعیف‌تر از عوامل دیگر بود)مصرف الکل، حذف صبحانه، خواب کوتاه در روز، سطح سدیم ادراری (نمک)، و اسیدهای آمینه خاص و عوامل التهابی وجود داشت.
نویسندگان نتیجه می‌گیرند: ” مطالعه ما چندین عامل خطر شناخته‌شده قبلی را تایید کرد و عوامل خطر بالقوه جدید را برای دیابت نوع ۲ با استفاده از آخرین داده‌های سطح خلاصه شناسایی کرد. یافته‌ها باید سیاست‌های بهداشت همگانی را برای پیش‌گیری اولیه از دیابت نوع ۲ آگاه سازند. استراتژی‌های پیش‌گیری باید از چندین دیدگاه مانند کاهش میزان چاقی و سیگار کشیدن و بهبود سلامت روانی، کیفیت خواب، سطح تحصیلات و وزن تولد ساخته شوند.”
منبع:sciencedaily.com
